Hiện toàn tỉnh Thái Nguyên có hơn 17 triệu con gia cầm trong đó đàn gà có số lượng là hơn 15 triệu con, sản lượng thịt hơi xuất chuồng gia cầm ước đạt hơn 116.474 tấn/năm, sản lượng trứng gia cầm 465 triệu quả. Số lượng gia cầm là rất lớn nên cần tăng cường hơn nữa quản lý, kiểm soát và phòng chống cúm gia cầm.

Bệnh cúm gia cầm xảy ra khắp nơi trên thế giới, là mối đe dọa cho chăn nuôi, sức khỏe cộng đồng và gây thiệt hại lớn cho nền kinh tế của mỗi quốc gia. Thái Nguyên là địa phương có tổng đàn gia cầm lớn và đa dạng về quy mô, chủng loại. Những năm vừa qua, đàn gia cầm của tỉnh Thái Nguyên liên tục tăng cả về số lượng đầu con và quy mô chăn nuôi. Bên cạnh đó, thực trạng kinh doanh gia cầm tại Thái Nguyên tồn tại song song nhiều hình thức kinh doanh và hầu hết các chợ đều có hoạt động giết mổ gia cầm. Nguồn gia cầm nhập vào thành phố Thái Nguyên tiêu thụ rất đa dạng, có nguồn gốc ở nhiều nơi.

Tại Việt Nam, dịch cúm trên gia cầm vẫn xảy ra rải rác tại các địa phương. Bên cạnh đó, thời tiết hiện nay đang trong giai đoạn chuyển mùa và thay đổi bất thường thuận lợi cho vi rút cúm gia cầm phát triển. Đồng thời, người dân có xu hướng tăng đàn gia cầm để chuẩn bị phục vụ dịp Tết Nguyên đán, do đó hoạt động vận chuyển và buôn bán gia cầm có thể gia tăng. Vì vậy luôn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm sang người.

Trước những diễn biến nguy hiểm của dịch bệnh cúm gia cầm việc đề xuất các biện pháp can thiệp để nâng cao hiệu quả phòng dịch cúm gia cầm trong chăn nuôi nói chung và trong chợ buôn bán gia cầm nói riêng là vô cùng quan trọng. Trên cơ sở các thông tin thu thập được, một số giải pháp được cho là hiệu quả trong phòng chống cúm gia cầm:

1.Giải pháp hạn chế yếu tố nguy cơ

                     (Ảnh 1: Bảng một số biện pháp hạn chế yếu tố nguy cơ)

2. Giải pháp kiểm soát nhập lậu và quản lý chợ

Vấn đề gốc của nhập lậu là chênh lệch về giá cả và quản lý vận chuyển tiểu ngạch qua biên giới. Trong khi dịch cúm gia cầm còn là nguy cơ với con người, biện pháp cân bằng giá cả, nâng cao ý thức người dân vùng bờ biên và xử phạt sẽ là giải pháp giải quyết từng bước tồn tại trước mắt cũng như thay đổi ý thức người tham gia hệ thống chăn nuôi, kinh doanh động vật, mới giải quyết được vấn đề lâu dài.

Về dài hạn cần xây dựng mô hình tiên tiến về “Chợ an toàn thực phẩm”. Phát triển nhanh và mạnh hệ thống thông tin điện tử sao cho người tiêu thụ có những thông tin công khai minh bạch về nguồn gốc và chất lượng gia súc, gia cầm (như giống, loại, ngày nhập, vắc xin, kết quả giám sát chăn nuôi thú y, tình trạng sức khỏe và ngày dự kiến xuất bán), dần dần tạo ra một môi trường giao lưu hàng hóa động vật sống với thể chất và tiêu chí chất lượng rõ ràng, có sức cạnh tranh cao.

(Ảnh 2: Thăm cơ sở chăn nuôi nắm bắt tình hình sức khoẻ gia cầm và lịch tiêm phòng vaccin trước khi xuất bán ra các chợ đầu mối)

Truy xuất nguồn gốc: Trong khi chưa thể có quy định có tính khả thi thì tập trung giải quyết vấn đề về cải thiện và thay đổi nhu cầu cần và đủ của người tiêu dùng, đầu vào thì cải thiện hệ thống điện tử quản lý truy xuất nguồn gốc động vật. Người dân trên cơ sở đó có thể xây dưng thương hiệu và cạnh tranh lành mạnh mới đáp ứng được nhu cầu chất lượng ngày càng cao của người tiêu dùng.

3. Giải pháp dài hạn

Để đáp ứng yêu cầu kiểm soát, phòng chống dịch cúm gia cầm có hiệu quả, về dài hạn cần: (i) Phát triển công cụ kỹ thuật truy nguyên nguồn gốc gia cầm sống; (ii) Phát triển và phổ cập những Kit chẩn đoán nhanh với bệnh cúm gia cầm; (iii) Ban hành tiêu chí, phát triển công cụ giám sát huyết thanh học ngẫu nhiên với các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như cúm gia cầm.

Tin và ảnh: Nguyễn Văn Thịnh - Trạm CĐXN và ĐTBĐV